یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه به کلینیک‌های پوست و زیبایی، درمان جای زخم یا اسکار است.
اسکارها می‌توانند در اثر آکنه، جراحی، سوختگی یا آسیب‌های پوستی ایجاد شوند و در بسیاری از موارد، ظاهر پوست را ناهموار یا تغییررنگ‌داده نشان دهند. این تغییرات اگرچه از نظر پزشکی خطری ندارند، اما می‌توانند از نظر زیبایی‌شناختی آزاردهنده باشند و بر اعتمادبه‌نفس فرد تأثیر بگذارند.
پیشرفت‌های اخیر در فناوری لیزر، امکان درمان دقیق‌تر و مؤثرتر اسکارها را فراهم کرده است. در این میان، لیزر CO₂ فرکشنال به عنوان یکی از بهترین روش‌ها برای ترمیم بافت آسیب‌دیده‌ی پوست شناخته می‌شود. این لیزر با ایجاد تحریک کنترل‌شده در لایه‌های عمقی پوست، تولید مجدد کلاژن و بازسازی سلولی را فعال می‌کند و به تدریج بافت اسکار را با پوست سالم اطراف هم‌سطح می‌سازد.
به همین دلیل، درمان با لیزر CO₂ در کلینیک‌های تخصصی به عنوان یکی از روش‌های اصلی برای بهبود جای جوش، جای بخیه، سوختگی و سایر اسکارهای پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
لیزر CO₂ چیست؟
لیزر CO₂ یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جوان‌سازی و ترمیم پوست است که با استفاده از پرتوهای متمرکز نور، لایه‌های آسیب‌دیده‌ی پوست را به‌صورت کنترل‌شده حذف می‌کند.
در این روش، پالس‌های کوتاه انرژی نوری روی سطح پوست تابانده می‌شوند و میکرو آسیب‌های کنترل‌شده ایجاد می‌کنند. این تحریک، پوست را وادار به تولید مجدد کلاژن و الاستین می‌کند؛ موادی حیاتی که مسئول نرمی، استحکام و صافی پوست هستند.
بر خلاف درمان‌های سنتی مانند کرم‌ها یا لایه‌برداری‌های مکانیکی، لیزر CO₂ دقت بسیار بالایی دارد و برای اسکارهای سطحی و عمیق به یک اندازه مؤثر است.
عملکرد لیزر CO₂ در درمان اسکار
۱. تحریک تولید کلاژن
یکی از مهم‌ترین اثرات لیزر CO₂، تحریک مستقیم فیبروبلاست‌ها برای افزایش تولید کلاژن جدید است.
اسکارها معمولاً در اثر تولید بیش‌از‌حد یا کمبود کلاژن در روند ترمیم زخم ایجاد می‌شوند. تابش لیزر، بازسازی ساختار کلاژن را به شکلی منظم‌تر تحریک می‌کند تا پوست تدریجاً صاف‌تر و هم‌سطح‌تر شود.
۲. بازسازی سطح پوست
لیزر CO₂ لایه‌های آسیب‌دیده‌ی پوست را حذف کرده و لایه‌های جدید و سالم‌تر را جایگزین می‌کند.
این فرآیند که به آن فرکشنال ریسرفیسینگ (Fractional Resurfacing) گفته می‌شود، باعث بهبود بافت، لطافت و یکنواختی رنگ پوست می‌شود.
۳. کاهش عمق اسکارها
در اسکارهای عمیق مانند جای جوش‌های قدیمی یا زخم‌های جراحی، انرژی لیزر به لایه‌های زیرین نفوذ می‌کند و بافت فیبروتیک و سفت اسکار را تجزیه می‌نماید. با بازسازی تدریجی پوست، فرورفتگی‌ها کمتر شده و بافت آسیب‌دیده با پوست اطراف یکدستتر می‌شود.
۴. بهبود رنگ و یکنواختی پوست
بسیاری از اسکارها با تغییر رنگ (هایپرپیگمانتاسیون یا هیپوپیگمانتاسیون) همراه‌اند. لیزر CO₂ با هدف قرار دادن سلول‌های رنگ‌دانه‌ای پوست، رنگ ناحیه‌ی اسکار را متعادل کرده و به بازگشت رنگ طبیعی پوست کمک می‌کند. این اثر به‌ویژه در درمان جای جوش و لکه‌های تیره بسیار مؤثر است.
۵. تنظیم عمق و شدت درمان
یکی از مزیت‌های بزرگ لیزر CO₂ قابلیت تنظیم شدت و عمق تابش متناسب با نوع و شدت اسکار است. پزشک می‌تواند پارامترهای دستگاه را برای هر بیمار به‌صورت اختصاصی تنظیم کند تا بهترین نتیجه با کمترین آسیب به بافت سالم حاصل شود.
این ویژگی باعث می‌شود لیزر CO₂ برای انواع مختلف اسکار مانند هیپرتروفیک (برجسته)، کلوئید و آتروفیک (فرورفته) مناسب باشد.
مزایای لیزر CO₂ در درمان جای زخم
- درمانی غیرتهاجمی و با حداقل دوره نقاهت
- قابل استفاده برای انواع پوست و رنگ‌های پوستی
- ایجاد نتایج طبیعی و ماندگار که با گذر زمان بهبود می‌یابد
- ریکاوری سریع و بازگشت سریع به فعالیت‌های روزمره
روند درمان و مراقبت‌های بعد از لیزر
قبل از درمان
پیش از شروع درمان، جلسه‌ی مشاوره با پزشک انجام می‌شود تا نوع اسکار، وضعیت پوست و انتظارات بیمار بررسی شود. در این مرحله، توضیحات کامل درباره‌ی روند کار، مراقبت‌ها، عوارض احتمالی و سیر بهبودی ارائه می‌شود.
حین درمان
پیش از شروع کار، پوست با بی‌حسی موضعی آماده می‌شود. سپس پزشک با استفاده از دستگاه لیزر CO₂، انرژی کنترل‌شده را روی ناحیه‌ی مورد نظر اعمال می‌کند.
فرآیند درمان معمولاً بین ۱۵ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد و بسته به وسعت ناحیه متفاوت است.
بعد از درمان
- قرمزی و تورم: بلافاصله پس از درمان ممکن است پوست قرمز و کمی متورم شود که طی چند روز برطرف می‌گردد.
- پوسته‌ریزی و بازسازی: طی چند روز بعد، لایه‌ی سطحی پوست شروع به پوسته‌ریزی کرده و پوست تازه و شاداب نمایان می‌شود.
- بهبود تدریجی: در هفته‌ها و ماه‌های بعد، با افزایش تولید کلاژن، بافت پوست صاف‌تر و یکنواخت‌تر می‌شود.
مراقبت‌های پس از درمان
- از تابش مستقیم آفتاب خودداری کنید و حتماً از ضدآفتاب با SPF بالا استفاده نمایید.
- پوست را مرطوب نگه دارید و از محصولات ترمیم‌کننده‌ی تجویز‌شده توسط پزشک استفاده کنید.
- از کندن پوسته‌ها یا خاراندن محل درمان پرهیز کنید.
- دستورالعمل‌های پس از درمان را دقیقاً مطابق توصیه‌ی پزشک اجرا کنید تا بهترین نتیجه حاصل شود.
چه کسانی می‌توانند از لیزر CO₂ برای درمان اسکار استفاده کنند؟
این روش برای طیف گسترده‌ای از اسکارها مؤثر است، از جمله:
- جای جوش (آکنه): چه فرورفته چه تیره، به‌طور قابل‌توجهی کاهش می‌یابد.
- جای بخیه یا جراحی: ناحیه‌ی زخم نرم‌تر و رنگ آن یکنواخت‌تر می‌شود.
- جای سوختگی: پوست ضخیم و ناهموار نرم‌تر و صاف‌تر می‌گردد.
- جای زخم ناشی از ضربه یا بریدگی: بافت آسیب‌دیده به مرور با پوست طبیعی ادغام می‌شود.
البته این درمان برای همه‌ی افراد مناسب نیست؛ کسانی که دچار عفونت پوستی فعال، بیماری‌های خاص یا سابقه‌ی کلوئید شدید هستند باید ابتدا توسط پزشک بررسی شوند تا شرایط پوست‌شان ارزیابی شود.
آیا لیزر CO₂ برای شما مناسب است؟
اگر به‌دنبال راهی مؤثر برای کاهش جای زخم و بازگرداندن لطافت و سلامت پوست خود هستید، لیزر CO₂ یکی از بهترین گزینه‌هاست.
این روش با تحریک بازسازی پوست، تولید کلاژن جدید و بهبود رنگ و بافت، نتایجی چشمگیر و ماندگار ایجاد می‌کند.
با راهنمایی پزشک متخصص و رعایت مراقبت‌های پس از درمان، می‌توانید ظاهری صاف‌تر، یکدستتر و طبیعی‌تر برای پوست خود به دست آورید و اعتمادبه‌نفس‌تان را دوباره بازیابید.
