ترک‌های پوستی یا استرچ مارک (Stretch Marks) از شایع‌ترین تغییرات پوستی هستند که می‌توانند در طول زندگی هر فردی ظاهر شوند. این خطوط باریک و ناهموار در اثر کشش بیش از حد یا ناگهانی پوست به وجود می‌آیند. هنگامی که پوست در مدت‌زمان کوتاه تحت فشار قرار می‌گیرد و فرصت کافی برای انطباق با تغییرات را ندارد، رشته‌های کلاژن و الاستین در لایه‌های عمقی آن دچار آسیب می‌شوند. نتیجه این آسیب، بروز خطوطی است که ابتدا رنگی متمایل به قرمز یا بنفش دارند و با گذر زمان به سفید یا نقره‌ای تغییر رنگ می‌دهند.
این ترک‌ها معمولاً در نواحی‌ای ظاهر می‌شوند که بیشتر در معرض کشیدگی قرار دارند؛ مانند شکم در دوران بارداری، ران‌ها و باسن هنگام افزایش یا کاهش وزن سریع، سینه‌ها در دوران بلوغ یا تغییرات هورمونی، و حتی بازوها در اثر فعالیت‌های ورزشی سنگین. عوامل متعددی می‌توانند در بروز استرچ مارک نقش داشته باشند؛ از جمله: بارداری، رشد سریع نوجوانان، نوسانات شدید وزن، مصرف داروهای کورتونی، زمینه‌های ژنتیکی، بیماری‌های غدد درون‌ریز و حتی سبک زندگی فرد.
هرچند ترک‌های پوستی به خودی خود بیماری محسوب نمی‌شوند و آسیبی به سلامت فرد وارد نمی‌کنند، اما بسیاری از افراد از نظر زیبایی‌شناسی آن‌ها را ناخوشایند می‌دانند و به دنبال راهکارهایی برای کاهش یا رفع این خطوط هستند. روش‌های متنوعی مانند استفاده از کرم‌ها و روغن‌های موضعی، میکرونیدلینگ، پیلینگ شیمیایی و رادیوفرکوئنسی برای درمان استرچ مارک به کار گرفته می‌شوند، اما هیچ‌کدام به اندازه روش‌های لیزری در تحریک کلاژن‌سازی و بازسازی پوست مؤثر نبوده‌اند.
در سال‌های اخیر، لیزرهای پوستی به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای بهبود ظاهر ترک‌های پوستی شناخته شده‌اند. این تکنولوژی با ایجاد میکروآسیب‌های کنترل‌شده در پوست، فرآیند ترمیم طبیعی بدن را فعال می‌کند و از طریق تحریک تولید کلاژن و الاستین، به بازسازی بافت پوستی کمک می‌نماید. به همین دلیل امروزه لیزر، روشی استاندارد و قابل اعتماد برای کاهش عمق و رنگ ترک‌ها و بازگرداندن شادابی و یکنواختی پوست به شمار می‌آید.
انواع لیزر مورد استفاده در درمان استرچ مارک
لیزرها بسته به نوع و مکانیزم عملکرد خود، می‌توانند به بهبود ترک‌های پوستی کمک کنند. برای ترک‌های قدیمی و سفید‌رنگ، معمولاً لیزرهای فرکشنال مانند CO2 فرکشنال بهترین انتخاب هستند، زیرا با ایجاد ستون‌های میکروسکوپی در پوست، روند بازسازی و کلاژن‌سازی را تحریک کرده و باعث ترمیم تدریجی بافت می‌شوند. در مقابل، ترک‌های تازه و قرمز که هنوز در مراحل اولیه قرار دارند، بیشتر به لیزرهایی پاسخ می‌دهند که عروق خونی و رنگ پوست را هدف قرار می‌دهند، مثل لیزر پالسی رنگی (PDL) که قرمزی و التهاب خطوط را کاهش می‌دهد و پوست را به رنگ طبیعی نزدیک‌تر می‌کند.
از سوی دیگر، لیزرهایی مانند Nd:YAG به دلیل طول موج بالاتر و توان نفوذ بیشتر، می‌توانند در لایه‌های عمقی پوست اثر بگذارند. این لیزر با افزایش جریان خون و تحریک بیشتر فیبروبلاست‌ها، هم در ترک‌های قرمز و هم سفید کارایی دارد و علاوه بر بهبود ظاهر خطوط، کیفیت کلی پوست را نیز ارتقا می‌دهد. در مواردی که تفاوت رنگ بین ترک و پوست اطراف آزاردهنده باشد، از لیزرهایی مثل اگزایمر نیز استفاده می‌شود که با تحریک ملانین‌سازی، اختلاف رنگی را کاهش داده و ظاهر یکنواخت‌تری به پوست می‌بخشد.
در کلینیک دکتر تیموریان ترکیبی از پیشرفته‌ترین دستگاه‌های لیزر شامل لیزر فرکشنال CO2، لیزر Nd:YAG و لیزر پالسی رنگی (PDL) در دسترس بیماران است. مزیت اصلی این مجموعه در انتخاب هوشمندانه دستگاه مناسب بر اساس شرایط فردی شماست. به عبارت دیگر، دکتر تیموریان ابتدا با ویزیت و بررسی وضعیت ترک‌های پوستی، نوع آن‌ها و ویژگی‌های پوست شما را دقیق ارزیابی می‌کنند و سپس با توجه به تجربه و امکانات موجود، بهترین دستگاه یا حتی ترکیب چند لیزر را برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب پیشنهاد می‌دهند. همین رویکرد شخصی‌سازی‌شده باعث می‌شود نتایج درمانی ماندگارتر، طبیعی‌تر و متناسب با نیاز واقعی هر بیمار باشد.
مکانیزم اثر لیزر در درمان استرچ مارک
لیزر در واقع با ایجاد میکروآسیب‌های کنترل‌شده در پوست عمل می‌کند. زمانی که اشعه لیزر به سطح و لایه‌های عمقی پوست تابیده می‌شود، حرارت ایجادشده رشته‌های آسیب‌دیده کلاژن و الاستین را هدف قرار می‌دهد. این فرآیند بدن را وادار می‌کند تا سیستم ترمیم طبیعی خود را فعال کرده و سلول‌های فیبروبلاست را به تولید کلاژن و الاستین جدید تحریک کند. نتیجه این روند، افزایش انعطاف‌پذیری و قوام پوست، ترمیم تدریجی بافت‌های آسیب‌دیده و بهبود ظاهر خطوط ناشی از ترک پوستی است.
از طرف دیگر، برخی لیزرها علاوه بر بازسازی ساختاری، می‌توانند بر روی رنگ و عروق پوست نیز اثر بگذارند. به عنوان مثال لیزرهایی که عروق خونی را هدف قرار می‌دهند، قرمزی ترک‌های تازه را کاهش می‌دهند، و لیزرهایی که تولید ملانین را تحریک می‌کنند، رنگ ترک‌ها را به پوست اطراف نزدیک‌تر می‌سازند. در نهایت، ترکیب این دو اثر یعنی بازسازی بافتی و اصلاح رنگ پوست باعث می‌شود استرچ مارک‌ها به‌تدریج محوتر، کم‌عمق‌تر و کمتر قابل‌دیدن شوند.
جمع‌بندی
ترک‌های پوستی یا استرچ مارک یکی از مشکلات شایع زیبایی هستند که اگرچه تهدیدی برای سلامت جسمی فرد به شمار نمی‌روند، اما می‌توانند به شدت بر اعتماد به نفس و رضایت فرد از ظاهر خود تأثیر بگذارند. درمان‌های موضعی مثل کرم‌ها و روغن‌ها تنها نقش محدودی در بهبود این خطوط دارند، در حالی‌که لیزر به عنوان یک روش پیشرفته پزشکی با مکانیزم بازسازی کلاژن و اصلاح رنگ پوست توانسته نتایج قابل‌توجهی در کاهش عمق و وضوح ترک‌ها به همراه داشته باشد.
انتخاب نوع لیزر برای هر بیمار وابسته به شرایطی چون سن ترک‌ها، رنگ آن‌ها، نوع پوست و حتی سبک زندگی فرد است. در این مسیر، مشاوره تخصصی اهمیت ویژه‌ای دارد. در کلینیک دکتر تیموریان با بهره‌گیری از دستگاه‌های پیشرفته لیزر مانند CO2 فرکشنال، Nd:YAG و پالسی رنگی (PDL) و تجربه بالینی دکتر تیموریان، برای هر فرد یک برنامه درمانی اختصاصی طراحی می‌شود. همین رویکرد شخصی‌سازی‌شده موجب می‌شود نتایج درمان طبیعی‌تر، ماندگارتر و متناسب با نیاز واقعی هر بیمار باشد. در نهایت، لیزر نه تنها به بهبود ظاهر ترک‌های پوستی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند حس شادابی و اعتماد به نفس تازه‌ای را برای شما به ارمغان بیاورد.
